ภาคประชาชนพร้อมยกร่างกม. พ.ร.บ.เจรจาการค้าระหว่างปท.
 

ที่มา นสพ. ประชาชาติธุรกิจ

         วันที่ 11 มกราคม พ.ศ. 2550 ปีที่ 30 ฉบับที่ 3861 (3061)

        TDRI เสนอให้รัฐกำหนดยุทธศาสตร์การเจรจาการค้าให้ชัดเจนใน 2 ระดับคือ แก้ รธน. กับยกร่าง พ.ร.บ.การเจรจาการค้า เลียนแบบ TPA สหรัฐ พร้อมยกร่างกฎหมายที่เสนอโดยนักวิชาการ/NGO ผ่าน สนช.แทน ขณะที่กรมเจรจา การค้าระหว่างประเทศ ยังแบ่งรับแบ่งสู้ ขอรอ ฟังความชัดเจนของร่างกฎหมายก่อนว่า จะซ้ำ กับแนวคิดตั้ง USTR แบบไทยๆ หรือไม่ ชี้จะเป็นการเปลี่ยนอำนาจการเจรจาจากฝ่ายบริหารมาสู่ฝ่ายนิติบัญญัติ แต่เชื่อว่าจะเป็นประโยชน์กับ ประเทศชาติ

ผู้สื่อข่าว "ประชาชาติธุรกิจ" รายงานการเผยแพร่ผลงานวิจัย "FTA ภาคประชาชน" ของสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย ในต้นสัปดาห์นี้ว่า นายสมเกียรติ ตั้งกิจวานิชย์ ผู้อำนวยการวิจัยด้านเศรษฐกิจยุคสารสนเทศ มูลนิธิสถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (TDRI) ได้กล่าวในระหว่างงานเผยแพร่ผลวิจัยว่า รัฐบาลควรกำหนดยุทธศาสตร์การเจรจาการค้าระหว่างประเทศ เพื่อให้เป็นกรอบกติกาที่ชัดเจน ใน 2 ระดับคือ

1)ระดับรัฐธรรมนูญ ควรมีการปรับปรุงร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ให้เกิดความชัดเจน โดยเฉพาะในมาตรา 224 ซึ่งกลายเป็นข้อถกเถียงกัน 2 ฝ่ายคือ ฝ่ายราชการเห็นว่า การจัดทำข้อตกลง FTA ไม่จำเป็นต้องผ่านความเห็นชอบของรัฐสภา ขณะที่อีกฝ่ายเห็นว่า การทำข้อตกลง FTA มีความจำเป็นต้องผ่านสภาเพราะมีการเปลี่ยนแปลงเขตอำนาจรัฐ ดังนั้นควรแก้ไขให้ชัดเจนว่าควรทำอย่างไร

2)ควรยกร่าง พ.ร.บ.การเจรจาการค้าระหว่างประเทศไทย ให้เป็นกฎหมายเฉพาะในการดูแลการเจรจา เพื่อกำหนดกรอบขั้นตอน และวัตถุประสงค์ในการจัดทำข้อตกลงการค้าแต่ละฉบับ โดยอาศัยต้นแบบจากกฎหมายให้สิทธิการเจรจาของสหรัฐ (TPA 2002) กล่าวคือ มีการแบ่งอำนาจชัดเจนว่า ประธานาธิบดี (ฝ่ายบริหาร) สามารถดำเนินนโยบายด้านการเจรจาใดได้บ้าง และประเด็นที่อ่อนไหวแบบใดที่จำเป็นต้องขอความเห็นชอบจากรัฐสภาก่อน

"สาเหตุที่ต้องมีการกำหนดกติกาเพราะในอนาคตมีแนวโน้มไทยมีความจำเป็นต้องเจรจาจัดทำข้อตกลงการค้าเสรี (FTA) อย่างเลี่ยงไม่ได้ และที่ผ่านมาการคัดค้านหรือแสดงความเห็นของกลุ่มต่างๆ เริ่มจะมีเพิ่มขึ้นอย่างหลากหลาย แต่ในบางประเด็นการเคลื่อนไหวก็เป็นการต่อต้านระบบโลกาภิวัตน์ โดยไม่พิจารณาถึงรายละเอียดการเจรจาทั้งหมด แต่เป็นการคัดค้านเพื่ออุดมการณ์เท่านั้น

ฉะนั้น ภาคประชาชนก็ควรเข้าร่วมมาแสดงความเห็นอย่างเป็นระบบ วิจารณ์และให้ความเห็นและข้อมูลอย่างถูกต้อง" นายสมเกียรติกล่าว

สำหรับแนวทางในการยกร่าง พ.ร.บ.การเจรจาการค้าฯนั้น ในภาควิชาการ ตนจะขอความร่วมมือจาก ดร.จันทจิรา เอี่ยมมยุรา คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ซึ่งเป็นผู้ทำวิจัย "เรื่องกลไกการตรวจสอบและถ่วงดุลฝ่ายบริหารในการเจรจาความตกลงเปิดเขตการค้าเสรี" ร่วมกับภาคประชาชน

โดยจะยกร่าง พ.ร.บ. และเสนอฝ่ายช่องทางนิติบัญญัติ โดยขอความร่วมมือจากสมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติจำนวน 25 คน เพื่อยกร่าง พ.ร.บ.ให้ทันรัฐบาลชุดนี้เพราะหากรอให้หน่วยงานที่รับผิดชอบคือ กระทรวงพาณิชย์ เป็นผู้ยกร่างอาจจะต้องใช้เวลานาน

นายสมเกียรติกล่าวว่า ประเด็นที่ต้องคำนึงถึงในการยกร่างกฎหมายคือ ระบอบการปกครอง ของไทยและสหรัฐมีความแตกต่างกัน โดยสหรัฐเป็นระบบประธานาธิบดี มีการแบ่งแยกอำนาจเพื่อถ่วงดุลอำนาจระหว่างฝ่ายบริหารกับฝ่ายนิติบัญญัติ แต่ไทยเป็นระบบรัฐสภา ในส่วนของรัฐสภาประกอบด้วยสภาผู้แทนราษฎร ซึ่งเป็นฝ่ายเดียวกับฝ่ายบริหาร จึงอาจจะเกิดปัญหาความไม่เห็นด้วย แต่จะต้องยึดหลักเป้าหมายสำคัญคือ การยกร่างกฎหมายจะเป็นการเพิ่มความโปร่งใสให้กับกระบวนการเจรจา แต่จะไม่ใช่การขัดขวางการเจรจา

ด้านนายวินิจฉัย แจ่มแจ้ง รองอธิบดีกรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศ กล่าวกับ "ประชาชาติธุรกิจ" ว่า แนวคิดในการยกร่าง พ.ร.บ. การเจรจาการค้าระหว่างประเทศนั้น ในทางรัฐศาสตร์จะเป็นการเปลี่ยนแปลงอำนาจการเจรจาจากเดิมที่ฝ่ายบริหารเปลี่ยนเป็นอำนาจของฝ่ายนิติบัญญัติในการตรวจสอบการเจรจา

ส่วนตัวเชื่อว่าหากมีการยกร่างกฎหมายดังกล่าว จะเป็นประโยชน์ต่อการเจรจาการค้าเพื่อจัดทำข้อตกลงเปิดเขตการค้าเสรีต่างๆ แต่ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับกรอบของกฎหมายว่าจะมีขอบเขตอย่างไร อย่างไรตามทางกรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศจะติดตามรายละเอียดของเรื่องนี้ต่อไปในฐานะหน่วยงานปฏิบัติก็พร้อมที่จะปฎิบัติ

"กรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศจะติดตามรายละเอียดของเรื่องนี้ก่อน เพราะยังไม่ได้รับทราบแนวคิดที่ชัดเจน เดิมเคยมีแนวคิดจะจัดตั้ง หน่วยงานที่รับผิดชอบในการเจรจาจัดทำข้อตกลงเปิดเขตการค้าเสรี คล้ายกับหน่วยงานที่ทำหน้าที่ทางการค้าของสหรัฐ หรือ USTR แต่ก็ไม่มีการดำเนินการต่อ แต่หากมีการกำหนดกฎหมาย พ.ร.บ.การเจรจาการค้าระหว่างประเทศ จะต้องดำเนินการอย่างรอบคอบเพราะระบบการปกครองของไทยไม่เหมือนสหรัฐ การปกครองแบบรัฐสภานั้น ทางฝ่ายนิติบัญญัติสามารถอภิปรายการดำเนินงานและลงมติไม่ไว้วางใจในการดำเนินงานของฝ่ายบริหารได้ เชื่อว่าจะช่วยลดปัญหาที่หลายฝ่ายเห็นไม่สอดคล้องกันได้" นายวินิจฉัยกล่าว

หน้า 5